Guzki głosowe u dzieci – czy to niebezpieczne?

Gdy słyszę dziecko posługujące się niskim, szorstkim głosem wtedy myślę – najprawdopodobniej ekstrawertyk, przebojowy lider, mały krzykacz, ostatnie słowo należy do niego… Bowiem obecnie najczęstszą przyczyną zmienionego głosu u dzieci są guzki głosowe. A ich pojawienie się zależy w głównej mierze od osobowości naszego dziecka.

Czy guzki głosowe są częste?

Tak! W Polsce nie dysponujemy dokładnymi statystykami, które pokazywałyby jak wiele polskich dzieci ma guzki głosowe. To co wiemy, to, że pod koniec XX wieku w USA aż 1 milion!! dzieci miało guzki głosowe.

Czym są guzki głosowe?

Od razu zaznaczę, że guzki głosowe jest to zmiana łagodna. Rodzicom najczęściej tłumaczę, że to jakby odgniotki, czy bąble (miękkie odciski) na obu fałdach głosowych. Nie jest to zmiana, która nie leczona doprowadzi do raka krtani.

Fot.1 Guzki głosowe
Norton K. Vocal nodules in children. 2009
http://people.umass.edu/mva/pdf/ComDis%20612%20Student%20Presentations_09/Norton_Vocal%20Nodules_09.pdf

Które dzieci są narażone na guzki głosowe?

Guzki głosowe dwa do trzech razy częściej występują u chłopców niż u dziewczynek. Pojawiają się głównie u dzieci pomiędzy 4 a 11 rż.

Guzki głosowe są spowodowane dużą ilością mówienia, krzyku, śpiewu przez dziecko, które nieprawidłowo tworzy głos. Najczęściej nadużywają głosu te dzieci, które są ekstrawertykami. Gdy wchodzą one do gabinetu lekarskiego – swobodnie opowiadają o wszystkim, są niezwykle kontaktowe. Lubią towarzystwo, w którym niejednokrotnie dominują, starając się „przegadać” wszystkich dookoła.

Nieprawidłowe tworzenie głosu może być spowodowane przez nadmierne lub osłabione napięcie mięśni w ciele dziecka, czy choćby przez wadę postawy – będącą dzisiaj plagą! Patrząc na dziecko z guzkami głosowymi, często widzę, jak napina ono szyję, czy ledwo otwiera buzię w czasie mówienia. Mam wręcz wrażenie, że mówienie kosztuje je dużo wysiłku.

Dodatkowo, guzki głosowe częściej pojawiają się u dzieci z refluksem gardłowo-krtaniowym oraz u dzieci z alergiami. Oba te schorzenia powodują przewlekłe podrażnienia w obrębie gardła i krtani. Tym samym – większe ryzyko „skontuzjowania” krtani w czasie krzyku, śpiewu czy mówienia.

Leczenie guzków głosowych u dzieci

Nie ma jednej uniwersalnej metody leczenia, która byłaby wskazana i skuteczna u każdego dziecka. Podobnie jak wielu innych specjalistów, uważam, że leczenie powinno być indywidualnie dobrane dla każdego dziecka. Niestety także i to nie gwarantuje wyleczenia (chociażby ze względu na niemożność zmiany osobowości dziecka!).

Może na początku optymistyczna wiadomość dla części rodziców – u większości chłopców guzki głosowe znikną w czasie mutacji. Trochę gorzej wygląda to w przypadku dziewczynek. Podkreślają to statystyki: guzki głosowe na początku są częstsze u chłopców, a potem u kobiet…

Działanie przyczynowe i nie niosące ze sobą żadnych skutków ubocznych, to poprawa postawy ciała, czy przywrócenie prawidłowego napięcia mięśni w ciele dziecka. Dodatkowo – pilnowanie się, aby nie przekrzykiwać innych dzieci w szkole na przerwach, na boisku, czy nie próbować zagłuszać odkurzacza w domu.

Gdy dziecko ma motywacje, aby poprawić swój głos – wtedy należy spróbować terapii głosu. W czasie terapii, dziecko razem z rodzicem jest uczone prawidłowego sposobu tworzenia głosu. Terapię głosu przeprowadza lekarz foniatra bądź logopeda. Wg mnie jest ona skuteczna, gdy 20% pracy dziecko wykonuje w gabinecie, a 80% ćwiczeń samodzielnie, kontrolowane przez rodzica, w domu. Dlatego tak ważna jest tu motywacja!

Gdy lekarz stwierdzi współistnienie refluksu bądź alergii – należy je zacząć leczyć. Tak więc– guzki głosowe można również leczyć przy pomocy diety (więcej TUTAJ)!

Ciągle na kongresach medycznych słychać dyskusję na temat: czy guzki u dzieci można operować. Wielu specjalistów uważa, że nie. Operacja, w szczególności przed mutacją może spowodować złe zagojenie się fałdu głosowego. Powstała wtedy blizna może być przyczyną zaburzeń głosu trwających do końca życia.

Z drugiej strony, u dzieci po mutacji, u których jakość głosu źle wpływa na emocje dziecka, czy na kontakty z rówieśnikami – należy rozważyć leczenie operacyjne. Tu jednak przed operacją warto popracować nad poprawą sposobu tworzenia głosu. Bo, mówienie dużo i ze złą techniką emisji głosu po operacji może znów doprowadzić do guzków głosowych!!

Odkąd wiemy, że ekstrawertyzm może być przyczyną powstawania guzków głosowych – można spróbować psychoterapii. Jednak skuteczność tej metody leczenia jest jeszcze nie zbadana.

Tak więc, leczenie guzków u dzieci stanowi nie lada wyzwanie dla specjalistów, rodziców oraz samych dzieci (sam specjalista niczego nie wskóra). Namawiam jednak, aby próbować. Chociażby dlatego, że guzki głosowe zamykają drogę do niektórych zawodów, takich jak np. wokalista, nauczyciel, czy logopeda.

Piśmiennictwo:

Verduyckt I, Rheault C, Remacle M, Morsomme D. Personality traits of children with vocal fold nodules. J Voice. 2018; doi:1016/j.jvoice.2018.05.001.
De Bodt MS, Ketelslagers K, Peeters T,et al. Evolution of vocal fold nodules from childhood to adolescence. J Voice. 2007; 21: 151–156.
Tezcaner CZ, Ozgursoy SK, Sati I, Dursun G. Changes after voice therapy in objective and subjective voice measurements of pediatric patients with vocal nodules. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2009; 266(12): 1923-7.
Norton K. Vocal nodules in children. 2009 http://people.umass.edu/mva/pdf/ComDis%20612%20Student%20Presentations_09/Norton_Vocal%20Nodules_09.pdf [dostęp z dn. 21.09.18].