Skontuzjowany … głos

Czy zdarzyło Ci się mieć:

Chrypkę, po rozmowie w głośnej kawiarni?
Zmęczenie głosu po prowadzonym szkoleniu?
Nieswój głos po długotrwałym kaszlu?

Jeśli tak, to z dużym prawdopodobieństwem uległeś kontuzji narządu głosu!

Krtań jest jednym z narządów, który najczęściej ulega kontuzji!

Ryzyko kontuzji głosu (z angielskiego – phonotrauma) jest tym większe im więcej mówimy lub śpiewamy. Dotyczy więc większości osób zawodowo posługujących się głosem. Ponadto bardziej ryzykujemy, gdy mamy słabszą technikę tworzenia głosu. Co więcej, intensywny kaszel czy ciągłe pochrząkiwania prawie zawsze powodują kontuzję głosu. Szybciej możemy ulec kontuzji, gdy jesteśmy zestresowani, palimy papierosy, czy mamy refluks.

Z dużym prawdopodobieństwem masz kontuzję głosu, gdy po kaszlu / intensywnym mówieniu/ śpiewie masz przynajmniej jeden z poniższych objawów:

chrypkę (zmieniony głos),
ból w okolicy gardła i krtani,
uczucie przeszkody w gardle,
uczucie zmęczenia głosu,
niechęć do tworzenia głosu.

Co się dzieje, gdy ulegamy kontuzji głosu?

Prawie zawsze fałdy głosowe stają się przekrwione. Niektórzy studenci, po lekcji śpiewu potrafią mieć krtań wyglądającą tak, jak w czasie infekcji!
Napinają się mięśnie wewnętrzne i zewnętrzne krtani (jak przy „zakwasach”).
Mogą pojawić się obrzęki, a nawet guzki głosowe, polipy czy torbiele na fałdach głosowych. (U jednej z moich pacjentek guzki głosowe pojawiały się po każdej lekcji śpiewu, a następnego dnia, po odpoczynku zupełnie znikały).
Rzadko może pojawić się „siniak”, czyli wylew do fałdu głosowego.

Co robić, aby nie kontuzjować głosu?

W przypadku ochrony głosu przed kontuzją zasady są bardzo podobne jak w sporcie.

Jeśli mało używasz głosu, to stopniowo zwiększaj wysiłki głosowe przygotowując się np. do prób i koncertu czy prowadzenia lekcji w szkole po wakacyjnej przerwie.
Poprawiaj technikę tworzenia głosu. Lepsza emisja głosu pozwoli tolerować większe wysiłki głosowe.
Po maratonie trzeba odpocząć, tak więc jeśli jesteś po kilku godzinach prób bądź prowadzenia lekcji – pozwól głosowi odpocząć i słuchaj co inni mówią.
Unikaj kaszlu, ciągłego pochrząkiwania, najlepiej poprzez leczenie ich przyczyn.

Co robić, gdy mamy kontuzję głosu?

Odpocząć – czyli ograniczyć mówienie i śpiewanie.
Gdy kontuzja nie mija bądź nasz głos musi wrócić szybko do formy, wtedy należy udać się do lekarza foniatry. Po badaniu, lekarz może zdecydować się na podanie glikokortykosteroidów. Przypominam jednak, że nie jest to leczenie przyczynowe! Tak więc, jeśli teraz pomoże – nie uchroni przed kolejną kontuzją w przyszłości.

Podsumowując, poprawa emisji głosu oraz stosowanie zasad higieny głosu może najskuteczniej ustrzec nas przed kontuzjami głosu 🙂

Piśmiennictwo:

Ingle JW., Helou LB, Li NYK, et al. Role of steroids in acute phonotrauma: A basic science investigation. Laryngoscope 2014;124:921-7.